Valimiz Ekrem Canalp’in, Batman Belediyesi Borçlarına İlişkin Açıklaması
19.04.2024
Bu vesileyle Batman gündemini meşgul eden ve kamuoyunu ilgilendiren başka konulara da girmeye mükellefiz. Bunlardan bir tanesi Batman Belediye seçimleri yapılmıştır. Yeni belediye yönetimi belediyeyi devralmıştır. Belediye yönetimini devraldıktan sonra daha ilk haftasında geçmişten de çok aşina olduğumuz bir ‘enkaz’ edebiyatı almıştır başına gitmiş.
Denilmiştir ki; biz bir enkaz devraldık. Ben de şimdi size buradan somut örneklerle nasıl bir enkaz devralındığını anlatacağım.
-Siz, siz belediye hizmet binası dahil belediyenin diğer binaları da dahil sıfırdan yapılmış her türlü mefruşatı, mobilyası, makam koltukları dahil ofisleri de dahil her şeyi dört dörtlük hazır, temeli atılmış değil hizmete sunulmuş bir enkaz devraldınız.
-Siz diyorsunuz ki, biz bir enkaz devraldık; belediye otobüslerinin sayısı 3 katına çıkmış, eski olan otobüsleri de yenilenmiş olarak ve ayrıca 101 tane sıfırdan yeni araç alınıp size araç filosu genç yepyeni bir araç filosu olarak bir enkaz devraldınız.
-1.8 milyon ton asfaltın atıldığı ve her sokağın ve caddesinin alt yapısının yapıldığı, her yerin tamamı asfaltı bitmiş olarak bir enkaz devraldınız.
-2 milyon metrekare parke taşı döşenmiş ve her tarafında yapılmış olan her işte üzerindeki parkesi de bitirilmiş vaziyette bir enkaz devraldınız.
-500 km. Yağmur suyu hattı ile kanalizasyon hattı döşenmiş bir vaziyette enkaz devraldınız. Yeşil alan miktarı iki katına çıkmış park ve bahçelerinin sayısı da 3 katına çıkmış bir enkaz devraldınız.
-Türkiye’deki hayvan barınakları içerisinde en büyük en kapsamlı en esaslı ikinci en büyük hayvan barınağının temeli atılmış değil, hizmete hazır vaziyette hayvan barınağını enkaz olarak devraldınız.
-Türkiye'de büyükşehirler hariç altyapı koordinasyon merkezini kurmuş tek belediye 2023-2024-2025-2026 yılları dahil olmak üzere sadece belediyenin hizmet birimleri değil, diğer altyapıyla ilgili özel şirketler de dahil olmak üzere kamu kurumları da dahil olmak üzere her birisinin altyapı programı tamamıyla hazırlanmış birbiriyle uyumlaştırılmış Türkiye'deki tek belediye olarak öyle bir enkaz devraldınız.
-Üniversite öğrencilerine ücretsiz hibe şeklinde yemek verebilen tek belediyeyi enkaz devraldınız.
-Anasınıfı öğrencilerine Türkiye’de ücretsiz dezavantajlı mahallelerdeki tüm anasınıfı öğrencilerinin hepsine ücretsiz kahvaltı hizmeti verebilen tek belediye olarak Batman belediyesini böyle enkazları aldınız.
-Kendi üretmiş olduğu ekmeği, hem de her gün 45.000 tane ekmeği vatandaşına ücretsiz olarak tek başına verebilen tek belediye olan Batman belediyesinin bu şekilde devraldınız.
- Siz böyle bir enkaz devraldınız ki, kütüphanecilikte dünyadaki seattle modelini Batman modeli diye uygulamaya koyabilen ve aynı anda 4 büyük kütüphaneye inşa etmeyi başarabilen ve bunun için de maddi gücü kudreti olabilen bir Batman belediyesinin böyle bir enkazını devraldınız.
-Türkiye’deki en ucuz ekmeği vatandaşına yediren bir belediyeyi böyle bir enkazı devraldınız.
-Türkiye’deki en ucuz suyu, elektrikle su üretmesine rağmen vatandaşlarına en ucuz suyu ikram edebilen, temin edebilen tek belediye olan Batman Belediyesi olarak biziz, siz böyle bir belediyeyi enkaz olarak devraldınız.
-Türkiye'de en ucuz toplu taşıma hizmetini vatandaşına sunabilen ve öğrencileri bir liraya taşıyabilen ve mali anlamda bunu da sürdürebilen parası, kudreti buna yeten belediye olarak Batman belediyesini devraldınız.
-Kentin her alanında, caddelerinde, sokaklarında, trafik uygulamalarında pırıl pırıl gece de canlı ve diri şekilde yaşayan bir kent olan Batman’ı, bir belediyeyi devraldınız. Ama siz buna da enkaz dediniz.
Söylemiş olduğunuz yalanlarda artık çok aştınız. Dün artık boyunuzu da aştınız.
Dün öyle bir şey Söylediniz ki;
Batman Belediyesini 3 milyar liranın üzerinde borçla devraldığınızı söylediniz. Ben şimdi size teker teker madde madde yalan nasıl söylenir, herkese anlatacağım.
-Demişler ki, 863.951.195,26 TL borç. Ne borcu bu. Bir ihale edilerek sözleşmeye bağlanan gelecek borçlar. Bir daha söyleyeyim mi, anlaması çok zor 863 milyonluk tek kalemde bir borç çıkarmışlar. Demişler ki kayyum bize bir borcu üstümüze yığdı demişler. İhale edilerek sözleşmeye bağlanan gelecek borçlar. Milyarlık bir borç ilan etmişler. Ne olduğunu anlamaya çalışıyoruz. Dedikleri ne biliyor musunuz bakın biz burada 1 buçuk milyarlık bir yatırım için toplandık. Bu 1 buçuk milyarlık yaptığımız iş nedir. Bugün burada yaptığımız 1 buçuk milyarlık yatırımdır. Bizim temelini atmış olduğumuz ihaleye bağlamış olduğumuz bir kısmı bu yıl, bir kısmı önümüzdeki yıl, bir kısmı da bir sonraki yıl bitecek olan işlerdir. Bunların maliyetini tutmuşlar demişler ki bu bir borçtur. Bu borçsa, yatırım nedir? Eğer bugün öyle diyorsanız mantık buysa biz bugün 1 buçuk milyarlık yatırımını değil, 1 buçuk milyarlık borcun temelini atıyoruz. Hayır. Biz yatırımın temelini atıyoruz, borcun temelini atmıyoruz. Ama sizin söylemiş olduğunuz ifade aynen budur. Firmayla olan borçlar gene aynısı. Firmalara borç dediğiniz şey aynı mantık. Hem de demişler ki, 640 milyon liradır. 640 milyon TL’yi da borca eklemişler. Bu da yatırımdır. Firmalara borç dediğiniz şey bunlar da yatırımdır. 2022 yılında Batman Belediyesi 1,5 milyar TL. yatırım yaptı, 2023 yılında Batman Belediyesi 1,5 milyar TL gene de yatırım yaptı, 2024 yılı ilk üç ayı 1,5 milyar TL yatırım yaptı. İki yıl üç ayda 4,5 milyar TL yatırım yaptık. Bunların adına borç denmez efendiler. Ya da hanımefendiler. Bunların adına yatırım denir. Siz yarın yatırım yaparsanız, yaptığınız yatırım borcun hanesine değil yatırım hanesine yazılır. Eğer bu mantıkla gitmiş olsaydınız iki ile üç ayda 4,5 milyar borç yazmanız lazımdı. Sanki Batman Belediyesi önümüzdeki yıllarda hiç yatırım yapamayacak şekilde lanse edilmeye çalışılıyor. Ben sizlere Batman Belediyesi’nin ne olduğunu buradan bir kez daha öğreteceğim. Batman Belediyesi, makam koltuğunda oturduğunuz bu belediye, Türkiye’de büyük şehirler bir ligdir. 30 büyük şehirdir. Geri kalan 51 vilayetin içindeki kendi liginin şampiyonudur. En büyük belediyedir. Bir daha öğretiyorum size oturmuş olduğunuz koltuk Türkiye’de büyük şehirler dışında diğer belediyeler Ligi’nin şampiyonu olan belediyedir. Siz böyle bir belediyede bulunuyorsunuz. İşte öyle bir belediyenin de geliri nasıldır biliyor musunuz? Her ay Batman Belediyesi’ne genel bütçe gelirlerinden Maliye Bakanlığının kaynaklarından 300 milyon TL kaynak geliyor. Her ay kendi öz gelirleri de beraber minimum 100 milyon TL civarında. Ayına göre de durumunu aşan mesela önümüzdeki ay böyle olacak emlak vergileri gelecek belediyenin bütçesi coşacak, gelirleri coşacak, aşacak her ay 100 milyonu aşan kendi öz geliri var. Batman Belediyesinin 2024 yılındaki gelirleri 5 milyar TL’yi aşkın bütçesi var. Siz bunun farkında mısınız. Harca harca bitmeyecek bereketli bir paradır. Ama mesele şu öyle bir mantık öne sürüyorlar ki, yüksek bir borç aldık. Yüksek bir borçla yapacak bir şeyimiz yok, biz de kaynak yok demektir. Kesinlikle hiçbir şekilde asla öyle bir şey yok. Batman Belediyesi’nde elindeki kaynak, kendi ligi içerisindeki hiçbir belediyenin nasip olmayacak kadar bir kaynaktır. En büyük belediye finansal anlamda da en zengin en güçlü belediye, en yüksek bütçeye sahip olan belediyedir.
Başka bir madde 423.581.972,63 TL Hazineye dış borç tutarı. Kayyum tutmuş size buradan da 423 milyon TL size borç takmış. Nasıl taktı kayyum size bu borcu size; 2008 yılında taktı. 2008 yılında kayyum kimdi. Kayyumluk 2008 yılında mı başladı? 2008 yılında ne oldu, 2008 yılında olan şey şuydu; Batman Belediyesi dedi ki, bizim alt yapıya ihtiyacımız var, altyapı için de kaynağa ihtiyacımız var, borçlanmamız lazım. Gittiler Alman Yatırım Bankası’ndan yurtdışı borç olarak hazinenin de garantisini alıp, 33 milyon Euro borçlandılar. Bugünkü karşılığı 1.2 milyar TL. Altı yıllık kayyumluk dönemimizde iki yılı da bana ait olmak üzere ben, alt yapı için almış oldukları bu parayı harcadıkları bu borcu da biz ödüyoruz şu anda. Biz kayımlar altı yılda bütün belediyenin iş makinaları elimizde olmasına rağmen alt yapı için alınmış olan ve harcanmış olan bu paranın nereye harcandığını bulamadık. Buradan soruyorum; sizlere Batman Belediyesi kendi elinizdedir, madem öyle hodri meydan istediğiniz yeri kazın bize bu paranın alt yapının neresine harcandığını hangi alt yapıyı harcandığını lütfen gösterin. Bugünkü cari gideri 1.2 milyar liralık bir borç. Bir tarafında da arıtma tesisi yapacağız diye almışlar, şu anda Türkiye’de tam bir vizyonsuzluk örneği. 330.000 nüfusa yetecek kadar arıtma yapıyorlar nüfusumuz 470 milyona yapılan arıtmada da ne kimyasal ne biyolojik arıtma var. Bizim köyde yapmış olduğumuz foseptik çukurlar gibi çökertme tipi arıtma dünyada olmayan en yetersiz arıtma. Arıtma yaparsan nasıl yapacaksın aynen bizim OSB'de yaptığımız gibi ileri biyolojik, fiziksel ve kimyasal her üçünü de kapsayacak. Arıtma tesisi diye kurmuş oldukları tesiste, şu anda arıtma hikaye. Altyapı yok. Yatırımı şimdi bir de kendi belediyelerinin döneminde yapmış olduğu borcu kayyumun borcu olarak yazdılar.
Ama çok abartı bir şey daha var; gelire borç demek, herhalde bunlara nasip oldu. Belediyenin kasasındaki parayı tutmuşlar kayyumun bize bıraktığı borç diye söylemişler. Ne diyorlar teminatlar ve emanetler 60.354.619,77 TL. Neymiş siz su abonesi olduğu zaman belediyeye teminat olarak belediye bir teminat yatırıyorsunuz. Yatırmış olduğunuz bu para belediyenin kasasındaki gelirdir. Belediyenin kasasındaki geliri de yazmışlar buraya. Bu da borcunuz 60 milyon TL.
Sonra İl Özel İdaresine borç 9.795.573,03 TL. Bakın belediyecilik bilmediğinizi görüyorum belediyecilik anlamında çok fazla eğitime ihtiyacınız olduğunu da görebiliyorum ama Allah aşkına kendinize en azından iyilik olarak bırakılmış olan kalemleri görmeye çalışın. Bu para nedir biliyor musunuz? Emlak gelirlerinden her belediyenin İl Özel İdaresine ödemekle mükellef olduğu yüzde onluk paylardır. Emlak vergilerini belediyeler toplar ama %10 meblağını il Özel İdaresi’ne transfer eder. Kültür Tabiat Varlıkları Payı diye bilinir. Eğer bu kayyımın aklında sizdeki gibi her şeyi tersinden anlamak, sizde olduğu kadar kötü niyet olmuş olsaydı ne yapardı, bu kayyum belediyedeki kaynağı alır, Özel İdareye aktarır. Özel idarenin başı, yöneticisi kimdir. Validir. Alır kendisi harcar. Kamulaştırma bedeli 35.313.064,78 TL demiş. Kayyum size bırakmış bu borcu öyle mi? Borç bize ait değil, sizin belediyelerinizin plansızlığının bırakmış olduğu bir borçtur. Vatandaş gidiyor belediye burası yol değil, dava açıyor ver bunun kamulaştırma bedelini istiyor. Sizin plansızlığınızın faturası bu.
Biz imar planı yaptık. Enkaz olarak aldığınız belediyede imar nasıl bir imardı biliyor musunuz? 42 bin dönüm arazi için 470.000 nüfuslu kentte 1.100.000 nüfusa yetecek imar yaptık. İmar yaptığınız zaman işte böyle lüzumsuz kamulaştırma masrafları gibi mahkemeden gelen masraflar sizi karşılamaz. Öyle bir şeyle karşı karşıya kalmazsınız ama bunu da kayyımın size bıraktığı borç olarak söylemekten de utanmıyorsunuz.
Bir başka komedi; Dicle Elektrik Piyasası AŞ’ye borcumuz 43 milyon 525 bin 697 lira. Her ay Batman Belediyesi olarak tıkır, tıkır elektrik borcumuzu ödedik. Batman Belediyesinin kaçıncı defadır söyledim, Batman Belediyesinin en büyük gideri elektrik gideridir. Bu şekilde Türkiye’de kalan tek belediye Batman Belediyesidir. Bizim bu zilletten kurtulmamız gerekiyor. Biz 470.000 nüfusa halen kesom kuyudan su içeren belediye olmaz. 150.000 nüfuslu belediyeler bile kalmadı. Herkes sürdürülebilir, sürekliliği ve garantisi olan kaynaklardan su temin ediyor . Nereden, barajlardan. Barajlardan temin ettiğimiz suda da elektrik sarfiyatı yoktur. Her sene 250 milyon TL sarfiyattan kurtulmak için biz de DSİ iyi anlaştık. Meclis kararlarımızı aldık, bir daha elektrik faturası ödemeyelim diye. Bunun bir kısmı doğru bu elektrik borcunun bir kısmı bizim son aydan kalan borcumuzdur kabul edelim. Diğer kısmı ne aylık gelen elektrik faturası. Nasıl ki biz bu borçların her ay faturalarını ödedik, sizin yaptığınız gibi 2016 yılında elektrik borçlarını ödememiş bir belediye olarak bırakmadık.
Elektrik idaresine bırakmış olduğunuz borçların hepsini Kayımlar teker teker ödedi, taksit taksit parça parça bütün bunları üste koyduğumuz zaman ortaya çıkan sonuç nedir evet belediyenin borçlarının nasıl hesaplandığını daha önce söyledim bir kez daha söylemem lazım. Dış borçlarla ilgili kusura bakmayın atlamışım toplam rakam vardı ya 423 milyon TL. Şu anki kalan borç. Kayyımlar olarak tam olarak ta 12.2 Milyon liralık bu borcun tam da bir tevafuk 423 milyona denk geliyor. Yani kalan borç kadar sizin bıraktınız borç kadar borçu da kayyumlar o dış borçtan ödedi. Türkiye’de bu şekilde dedikleri hazine dış borç dedikleri borçtan Türkiye’deki birkaç belediyeden biridir Batman belediyesi. En borçlu dış borcu olan birkaç belediyeden bir tanesi Batman Belediyesidir. Çıktılar bazı milletvekilleri meclisten dediler ki, Hazine Müsteşarlığı bunu yayınladığı zaman kayyumlar dediler. Türkiye’yi en borçlu belediyelerinden bir tanesi yaptı. Bir gün sonra anladılar ki, eyvah bu 2008 yılında kendi belediyemizin yapmış olduğu borçmuş. Komisyonda yapamadılar. Tabi yanlış söyledik demiyorlar. Yalan söyledik demiyorlar, hani özür beklemiyoruz ama telafi edecek kendi belediyesinin yapmış olduğu borcu kayyuma yıktık demiyorlar bunu da bir şekilde telafi edecek en ufak bir beyanları da olmuyor. Aynı şekilde devam ediyorlar kendi bazı basın akranları var onların içerisinde basın açıklaması yapmamıza rağmen bak sizin kendi belediyenizin yapmış olduğu borçtur. Bunu siz yaptınız dememize rağmen en ufak bir beyanları bile olamadı.
Evet biz borç bıraktık, ama borç nasıl hesaplanır bunu sizinle paylaşmak isterim. Burada bulunan herkes esnaf size desem ki, 2015 yılındaki cironuzla bu yıl cironuzu siz aynı rakammış gibi kabul edeceksiniz. Desem ki buradaki esnaflarımıza 2015 yılındaki gelirinizle bu yıl ki geliriniz aynı olsun ama giderleriniz bu yıl ki giderlerinize göre hesaplayacağız. Kabul eden esnafımız çıkar mı? Bize dayattıkları şey aynen bu işte. Ben size Batman Belediyesi’nin 2015 yılındaki hali pür melalini ortaya dökeyim. 2015 yılında Batman Belediyesi’nin geliri 244 milyon 94 bin 711 lira 17 kr. gider borç oranı aynı yılki borç, 277 milyon 56 bin 928 lira 54 kr. 2015 yılında geliriniz 244 milyon borcunuzda 277 milyon gelirin borca oranı ne kadar biliyor musunuz? %114. Bu sene gelmiş olduğumuz sonuç ne, biz size borç bıraktık doğru, 5 milyar bütçesi olan bir belediye bıraktık. Bir daha söyleyeyim mi? 244 milyon lira geliri olan bir belediyeden, 5 milyar geliri olan bir belediye devir aldınız. 5 milyar geliri olan bir belediyenin de borç olarak da sizin bu şekilde yalan dolanlarınız gibi değil. Karşılaştırıp üst üste koyduğunuz zaman sizin dış borcunuzu da üzerimize sarmış olduğunuz borcu da hepsini aldık kabul ettik. Onlarla beraber üst üste koyuyorum. Ama yatırımlar değil gelecek yıllara saçma sapan yatırımlar değil onları çıkartıyorum. Bu hali ile bile %114 olan borçlanma oranınız şuan % 39’dur. %114 borçlanma nedir biliyor musunuz? Hiçbir yatırım yapamazsınız. Elde etmiş olduğunuz gelir sadece borçlar + borçların faizleri gider. Makam odasına oturur gelen geçen misafirleri ağırlamakla geçer zamanınız demek. Biz böyle bir belediyeden tutmuşuz 2 yıl, 3 ayda 4 milyar lira yatırım yapabilme kapasitesine ulaşmış geliri, bu şekilde yönetilebilen bir belediye bırakmışız size . Siz de diyorsunuz ki enkaz devir aldık. Siz bunu söylemek suretiyle kanaatimce siz bir şeyin kılıfını örmeye çalışıyorsunuz.
Bizim Batman’a Batmanlılara aktarmış olduğumuz devletin kaynaklarını başka bir şekilde kullanabilmek için siz kılıf örüyorsunuz. Ama buradan net bir şekilde söylüyorum örmüş olduğunuz bu kılıf Batman’a uymaz. Batman bu kılıfa da sığmaz. 5 milyarlık bütçeyle yatırım yapmakla mükellefsiniz.
Örneklerini verdiğim gibi Türkiye’nin enlerini sürdürmekle mükellefiniz. %115’ten % 39 indirmiş olduğumuz borcu %20’li rakamlarla aynı anda bu yatırımları yaparken indirmekle de mükellefsiniz. Çünkü biz böyle yaptık, böyle devrettik.
Zinhar devletin size göndermiş olduğu 300 milyonu öz kaynaklarla her ay elde ettiğiniz 100 milyonun üzerindeki geliri. Her ay Batman Belediyesi’nin kasasına akan 400 milyonluk geliri başka işlerle kullanabileceğinizi düşünmeyin. Yalan yanlış vermiş olduğunuz her beyanat neyse bunun karşılığını da size mutlaka göstereceğim.
Bunlardan bir tanesi dese ki görevden uzaklaştırılmış olan bir belediye başkanı bir beyanatı var. Türkiye de en kolay iş klavye donkişotluğudur. Maalesef ülkede böyle klavye donkişotluğu türedi. Bunlar bu Donkişotlar klavyenin başına geçiyorlar sürekli tweet atıyorlar.
Demiş ki, siz bir belediye meclis kararı almıştınız 1.5 milyon liralık . O zaman demiştiniz meclis kararı almak borçlanmak demek değildir. Demek ki borçlanmışsın. Çünkü kendi yalanına kendisi de inanmış. Demiş 3 milyar olduğuna göre bunlar borçlanmış. Günaydın.
Sadece bu şekilde almış olduğu karardan dolayı 310 milyon liralık borçlanma yapılmıştır.c5 milyar bütçesi olan bir belediye için 310 milyon lira da aylık gelirinin aylık gelirinin 3 haftalık geliri kadardır.
Siz neyi idare ettiğiniz bileceksiniz. Batman’ın ne olduğunu kendi liginde Türkiye’nin şampiyonu olduğunu. Aynen şampiyonluğa giden petrolspor gibi. Batman Belediyesi’nin de kendi liginde şampiyonluğa giden değil; direk şampiyon olan bir belediye olduğunu bileceksiniz.
Bütçesi imkanları kabiliyetleri dörtdörtlük olan bir belediye olduğunu bileceksiniz. Çeneniz çalışıyor biraz eliniz çalışsın. Ne söyleyecekseniz de en azından zırnık kadar tutarlılığı olan şeyler söyleyin.
